Ngày 12 tháng 10 năm 2023, Học viện Nông nghiệp Việt Nam tròn 67 năm tuổi. Nhân dịp kỉ niệm 67 năm thành lập Học viện, chúng ta cùng nhìn lại lược sử hình thành Học viện và những thành tựu nổi bật trong 67 năm qua.
“Đoàn kết chặt chẽ
Cố gắng không ngừng
Để tiến bộ mãi”
Lược sử hình thành và phát triển của Học viện
Học viện Nông nghiệp Việt Nam, tiền thân là Trường Đại học Nông Lâm, được thành lập ngày 12 tháng 10 năm 1956 theo Nghị định số 53/NL-QT-NĐ của Bộ Nông Lâm, là một trong 4 trường Đại học được thành lập đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ngay sau ngày hòa bình được lập lại ở miền Bắc. Thời kỳ mới thành lập, Học viện chỉ có 3 khoa với 4 ngành đào tạo, 27 giáo viên, 01 chi bộ, 467 sinh viên; cơ sở vật chất hết sức nghèo nàn, thiếu thốn, đơn sơ.
Tháng 12/1958, Chính phủ ra Quyết định sáp nhập Viện Khảo cứu trồng trọt, Viện Khảo cứu chăn nuôi, Phòng Nghiên cứu gỗ, Phòng Nghiên cứu Lâm sinh với Trường Đại học Nông Lâm thành Học viện Nông Lâm. Đến năm 1963 trường Đại học Nông nghiệp được tách lập với 5 khoa với 10 chuyên ngành đào tạo, số lượng sinh viên đã lên tới trên 3000. Ngày 14/8/1967, Chính phủ ra quyết định đổi tên Trường Đại học Nông nghiệp thành Trường Đại học Nông nghiệp I. Đầu năm 1982, Trường Đại học Nông nghiệp I được mang tên người anh hùng dân tộc Cu Ba Hôxê Mácti. Ngày 6/9/2004, Trường Đại học Nông nghiệp I được Chính phủ công nhận là một trong 14 trường trọng điểm Quốc gia. Ngày 24/03/2008 Thủ tướng Chính Phủ ra Quyết định (283/QĐ-TTg) đổi tên Trường Đại học Nông nghiệp I thành Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội. Ngày 28/3/2014, Học viện Nông nghiệp Việt Nam được thành lập trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trên cơ sở tổ chức lại Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội theo Quyết định 441/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Ngày 17/6/2015, Thủ tướng Chính phủ ký ban hành Quyết định số 873/QĐ-TTg về việc phê duyệt Đề án thí điểm đổi mới cơ chế hoạt động của Học viện Nông nghiệp Việt Nam giai đoạn 2015 – 2017 với mục tiêu để Học viện trở thành Đại học nghiên cứu đa ngành, đa lĩnh vực theo các chuẩn mực khu vực và quốc tế.
Trong lịch sử ngành Đại học Việt nam, có lẽ ít có trường Đại học nào như Học viện Nông nghiệp Việt Nam, ngay từ những năm đầu mới thành lập đã phải trải qua nhiều thay đổi về tổ chức, tên gọi để đảm đương tốt các nhiệm vụ chính trị mới. Cũng hiếm có trường Đại học nào đã liên tục san sẻ sức người, sức của để góp phần hình thành và phát triển nhiều trường Đại học, nhiều Viện nghiên cứu khác của đất nước. Vì vậy, Học viện Nông nghiệp Việt Nam được ghi nhận là cội nguồn, người anh cả của khối các trường Đại học Nông – Lâm – Ngư nghiệp trong cả nước.
Những thành tựu đạt được trong 67 năm phát triển
Ngay từ những ngày đầu mới thành lập, cán bộ, giảng viên của Học viện đã thi đua thực hiện 3 hóa “Chuyên môn hóa, Việt Nam hóa, tinh giản hóa”; sinh viên có phong trào thi đua “Học tập tốt, lao động tốt”; những giống lúa cấp quốc gia đầu tiên của nước Việt Nam mới như 813, 828, VN1, NN1… ngắn ngày, năng suất cao đã được Học viện tạo ra trong những điều kiện vô cùng khó khăn và thiếu thốn.
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, Học viện đã gửi ra mặt trận hàng ngàn cán bộ và sinh viên ưu tú. Nhiều biện pháp kỹ thuật nông nghiệp ra đời trong giai đoạn này như: canh tác sạ khô, sạ gác, sạ ngầm; phong trào lên líp nâng cao mặt ruộng, rửa chua phèn, cải tạo đất, phát triển vụ lúa hè thu; phong trào lên vuông kết hợp trồng lúa, nuôi cá và trồng cây ăn quả,… Đặc biệt Học viện đã nghiên cứu chuyển đổi vụ lúa chiêm sang vụ lúa xuân, với các giống lúa cấp quốc gia như: ĐX2, ĐX4, DX5, VN10, VN20,…; phát triển vụ đông, đẩy mạnh phong trào “5 tấn thóc, 2 con lợn/1 lao động/1 ha gieo trồng”; nghiên cứu sử dụng phân lân, bèo hoa dâu trong thâm canh lúa, xây dựng bờ vùng bờ thửa, kỹ thuật gieo vãi lúa, làm mạ sân, đưa máy móc về đồng ruộng,…
Đất nước thống nhất, Học viện vừa giữ vững truyền thống “dạy tốt, học tốt, phục vụ tốt” vừa đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học. Những giống lúa mới năng suất cao, các mẫu máy nông nghiệp mới tiếp tục ra đời và được áp dụng. Phong trào phát triển vườn quả Bác Hồ, mô hình VAC mở rộng có cội nguồn từ những thành công trong lai ghép cây ăn quả và phát triển vườn quả của Học viện. Hàng ngàn lượt giảng viên và sinh viên của Học viện đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Bộ Nông nghiệp tiến hành các chương trình điều tra dịch bệnh gia súc, điều tra cơ bản nông nghiệp và đất đai Tây Nguyên, các tỉnh phía Nam, tham gia xây dựng bản đồ thổ nhưỡng toàn quốc.
Gần đây, Học viện đổi mới mạnh mẽ công tác quản lý và quản trị theo mô hình của các trường đại học tiên tiến trên thế giới. Về đào tạo, Học viện dựa trên tinh thần tự học, thực nghiệp, lấy người học làm trung tâm; thực hiện 3 nguyên lý của quá trình đào tạo “Học đi đôi với hành, nhà trường gắn liền với xã hội”. Đến nay, Học viện đã đào tạo cho đất nước gần 120.000 kỹ sư và cử nhân, trên 10.000 thạc sĩ và gần 600 tiến sĩ và đào tạo cho các nước Lào, Campuchia, Mozambique, Angola… Hàng trăm đề tài, chương trình cấp Nhà nước, cấp Bộ và tương đương, các dự án hợp tác quốc tế đã được thực hiện. Học viện luôn đi đầu trong khoa học với các ứng dụng công nghệ sinh học trong lai tạo và là tác giả của các sản phẩm mang thương hiệu VNUA.
Tháng 9/2023, Học viện vừa kết thúc kỳ tuyển sinh và nhập học tân sinh viên khóa 68 với hơn 6000 sinh viên. Năm học 2023-2024 cũng là năm học mà Học viện thực hiện đẩy mạnh công tác kết nối với các doanh nghiệp, nhằm thực hiện biên bản ghi nhớ giữa Học viện với các doanh nghiệp tại Hội nghị hợp tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực nông nghiệp, nông thôn do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức. Học viện Nông nghiệp Việt Nam luôn chủ trương phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, gắn kết chặt chẽ với nhu cầu phát triển tạo ra giá trị mới cho cộng đồng. Nhận thức sâu sắc tầm quan trọng của việc gắn “học” với “hành”, Học viện rất chú trọng đến các chương trình thực hành, thực tế của sinh viên, trong đó có việc kết nối các doanh nghiệp nhằm tăng cơ hội trải nghiệm cho sinh viên, đồng thời đảm bảo đầu ra cho sinh viên. Theo đó, Học viện đã tiến hành xúc tiến các cuộc họp về trao đổ cơ hội hợp tác với các doanh nghiệp trong xây dựng chương trình đào tạo, tổ chức các khóa bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ ngắn hạn cho cán bộ, nhân viên của mỗi bên; Hợp tác tham gia thực hiện đề án đào tạo thí điểm kỹ sư nông nghiệp, kinh tế nông nghiệp có chuyên môn và nghiệp vụ cao của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và tiến hành hợp tác nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ trên các lĩnh vực cả hai quan tâm và có thế mạnh. Đồng thời, hai bên cùng cam kết hỗ trợ nhau trong các hoạt động hợp tác quốc tế, tìm kiếm kết nối đối tác, giúp nhau nâng cao hình ảnh trong nước cũng như quốc tế. Với sự đẩy mạnh hợp tác này, trong thời gian tới sinh viên Học viện Nông nghiệp Việt Nam sẽ có cơ hội tiếp cận và làm quen với môi trường làm việc thông qua các hoạt động nghiên cứu khoa học, chương trình thực hành, tham quan thực tế, thực tập, rèn nghề và có cơ hội được ký hợp đồng làm việc nếu đáp ứng được yêu cầu tuyển dụng của các doanh nghiệp.
Và giá trị truyền lại cho mai sau
Ra đời vào một ngày mùa Thu năm 1956, đến hôm nay Học viện Nông nghiệp Việt Nam đã có 67 năm xây dựng và trưởng thành. Sáu mươi bảy năm xây dựng và phát triển của Học viện là một quá trình phấn đấu liên tục, vượt qua mọi khó khăn gian khổ, luôn bám sát nhiệm vụ cách mạng của đất nước, thực hiện lời dạy của Bác Hồ khi Người về thăm Học viện ngày 24/5/1959. Học viện Nông nghiệp Việt Nam đã chứng minh được sức sống mãnh liệt của mình với lịch sử vẻ vang ngay từ những ngày đầu thành lập đầy khó khăn, trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ cứu nước, trong giai đoạn thiếu thốn, khi hoà bình mới lập lại và trước những thử thách của công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế với nhiều cơ hội và đầy thách thức.
Đến nay, Học viện Nông nghiệp Việt Nam đã có trên 100 nhà giáo được vinh danh là Nhà giáo Nhân dân, Nhà giáo Ưu tú, hơn 100 giáo sư, phó giáo sư; nhiều công trình và cụm công trình được trao giải thưởng Hồ Chí Minh, giải thưởng Nhà nước. Học viện hiện có gần 1.400 cán bộ viên chức đang giảng dạy, nghiên cứu khoa học và phục vụ tại 13 khoa chuyên môn, 20 viện, trung tâm nghiên cứu, công ty… Với những thành tựu và cống hiến to lớn cho đất nước, Học viện đã vinh dự được nhận nhiều phần thưởng cao quý của Đảng và Nhà nước: 02 Huân chương Hồ Chí Minh; danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân; Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới. Đồng thời, Học viện cũng vinh dự được nhiều lần đón các vị lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội và khách quốc tế về thăm.
Lịch sử Học viện sẽ không bao giờ quên được công lao của các thế hệ, nhất là những thế hệ đi trước. Điều quý giá hơn tất cả là các thế hệ đi trước đã để lại cho chúng ta hôm nay những giá trị tốt đẹp nhất, những nền tảng vững chắc nhất để chúng ta cùng suy nghĩ và hành động cho một ngày mai tươi đẹp hơn, để làm những điều chúng ta còn chưa làm được. Chúng ta cần phải “cố gắng không ngừng” hơn bao giờ hết, để đưa Học viện tiến về phía trước, để thực hiện ước mơ và khát vọng của bao thế hệ, vì tất cả chúng ta đều yêu quý mái Trường này: Học viện Nông nghiệp Việt Nam!
Ban CTCT&CTSV